Cas No: 5949-29-1
EINESC No: 201-069-1
Molekül ağırlığı: 192.123 g/mol
Kimyasal Formülü: C6H8O7
Kimyasal Yapısı
Fiziksel Özellikleri :
Genel özellikler: Beyaz toz, katı
Koku: Kokusuz
Yoğunluk: 1,665 g/cm3
Kaynama noktası: 310 °C (Kimyasal özelliği bozulur)
Erime noktası: 156 °C
Parlama noktası: 155 °C
Buhar basıncı: –
Kırılma indisi: 1,493 nD
Çözünürlük(suda) : %59,2 w/w (20 °C)
Genel Özellikleri:
Sitrik asit halk arasında limon tuzu olarak da bilinen; zayıf, organik bir karboksilik asittir. Higroskopiktir bir kimyasaldır ve hem saf halde hem de hidratları halinde bulunabilir. Birçok hayvan ve bitkide de doğal olarak bulunur. Limonlarda %8’e varan oranlarda sitrik asit olabilir. Yaygın olarak kullanılan bir asittir ve pH düzenleyici, tatlandırıcı ve iyonların veya moleküllerin metal yüzeylere bağlanmasında bağlayıcı olarak kullanılır. Monohidrat olan sitrik asit 78 °C’de susuz hale dönüştürülebilir.
Üretimi:
Sitrik asit en çok kullanılan asitlerden birisidir. İlk keşfedildiğinden beri farklı farklı birçok üretim yolu bulunsa da günümüzde genelde maya kültürlerinden (A. Niger) fermantasyonla elde edilmektedir.
Kullanım alanları:
Sitrik asit hem kullanımı kolay hem de nispeten güçlü bir asit olduğundan özellikle gıda katkısı olarak çok sık kullanılır. Günümüzde üretilen sitrik asidin yarısından fazlası bu amaçla tüketilir. Bunun yanında metaller için çok iyi kenetleme ajanıdır. Kazanlarda ve borularda kireç oluşmasını engellemek için kullanılır. Aynı zamanda yine metallere uygulandığında temizleyicilerin daha iyi köpürmelerini ve iyi çalışmalarını sağlar. Bu sayede su için bir yumuşatma işlemine gerek kalmaz. %6’lık çözeltileri özellikle cam gibi yüzeylerde sert su izlerini çıkarmada çok iyi sonuçlar verir. Ayrıca çelik üretiminde pas sökücü olarak ve paslanmaz çelikleri pasifleştirmek için de kullanılabilir.
Bunların yanında kozmetik sektöründe, boyalarda, fotoğrafçılıkta ve birçok alanda sitrik asit uygun fiyatlı bir pH düzenleyici olarak da kullanılır.
Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu
Sitrik asit zayıf bir asit olmasına rağmen saf sitrik aside maruz kalmak olumsuz etkilere sebep olabilir. Sürekli dumanına maruz kalmak öksürüğe, nefes darlığına ve boğaz ağrısına sebep olabilir. Bununla beraber yüksek konsantrasyonlarda göz ile temasında görme kayıplarına, cilt ile temasında ise kızarıklıklara sebep olabilir. Ayrıca yüksek miktarlarda ve sürekli alındığında diş minesine zarar verebilir.