Cas No: 124-04-9
EINESC No: 204-673-3
Molekül ağırlığı: 146,142 g/mol
Kimyasal Formülü: (CH2)4(COOH)2
Kimyasal Yapısı
Fiziksel Özellikleri:
Genel özellikler: Beyaz, katı kristaller
Koku: Kokusuz
Yoğunluk: 1.360 g/cm3
Kaynama noktası: 337,5°C
Erime noktası: 152,1 °C
Parlama noktası: 196°C
Buhar basıncı: 0,0073 mmHg (18,5 °C)
Kırılma indisi: –
Çözünürlük(suda): 14g/L (10°C), 1600 g/L (100°C)
Üretimi:
Apidik asit endüstriyel olarak genelde, KA yağı olarak bilinen sikloheksanon ve siklohekzanol karışımından üretilir. KA yağı nitrik asitle oksitlendiğinde apidik asit elde edilir. Bu işlem birkaç basamaktan oluşan bir reaksiyondur.
Apidik asit alternatif olarak bütandienin karbonizasyonu ile de üretilebilir.
Genel Özellikleri:
Heksandiodik asit olarak da bilinen adipik asit, endüstriyel açıdan en önemli dikarboksilik asittir. Naylon üretiminde önemli bir hammadde olduğu için yılda 2.5 milyar kilogram cıvarında üretilir. Doğada özellikle pancarlarda bulunur ama bu ticari ihtiyaca yetmekten çok uzak olduğundan kimyasal yollarla üretim tercih edilir.
Üretilen adipik asitin çok büyü bir kısmı naylon üretiminde ham madde olarak kullanılır. Apidik asit ve heksametilen diaminin polikondensasyon reaksiyonu ile naylon 66 elde edilir. Aynı zamanda poliüretan üretiminde apidik asit yaygın olarak kullanılır. Apidik asitin esterleri ise özellikle PVC için çok iyi plastikleştiricilerdir.
Kullanım alanları:
Ayrıca apidik asit ilaçlaarın yapımında kullanılır. Özellikle kontrollü salınım gereken ilaçların yapımında bu özelliğin kazandırılması için apidik asitten elde edilmiş kaplamalar kullanılır.
Bunlarla beraber gıda sektöründe az da olsa önemli miktarlarda apidik asit tatlandırıcı jelleştirici olarak kullanılır.
Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu
Adipik asit birçok karboksilik asit gibi cilt için tahriş edicidir. Orta derece toksittir. Göze temasından kaçınmalıdır.